Zakończyły się konsultacje publiczne projektu nowelizacji ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych.

Ustawa „antywiatrakowa” może zostać niebawem zliberalizowana. Aktualnie projekt ustawy jest procedowany w Senacie. Nowelizacja ma uprościć proces realizacji nowych projektów dotyczących budowy elektrowni wiatrowych na lądzie i znieść bądź zmienić niektóre przepisy, stanowiące barierę w rozwoju tego typu odnawialnych źródeł energii.

Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii przygotowało projekt nowelizacji ustawy o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych, której głównym założeniem jest złagodzenie dotychczasowych rygorów zabraniających stawiania wiatraków blisko zabudowań mieszkalnych i form ochrony przyrody.

W uzasadnieniu do projektu ustawy znajdziemy informacje wskazujące, że celem planowanej nowelizacji jest wprowadzenie zmian w zasadach lokalizowania inwestycji w zakresie lądowych elektrowni wiatrowych w gminach, które wyrażają wolę lokowania takiej infrastruktury, oraz „odblokowanie” rozwoju budownictwa mieszkalnego w sąsiedztwie tych elektrowni, przy zachowaniu maksymalnego bezpieczeństwa ich eksploatacji i zapewnieniu pełnej informacji o planowanej inwestycji dla mieszkańców okolicznych terenów.

Obecnie obowiązujące przepisy ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych (dalej: „Ustawa”) stanowią, zgodnie z tzw. „zasadą 10H”, że lądowe elektrownie wiatrowe mogą być usytuowane od zabudowań mieszkalnych i form ochrony przyrody w odległości nie mniejszej niż dziesięciokrotność wysokości wiatraka (art. 4 Ustawy). Przepis ten niejednokrotnie uniemożliwiał lub przynajmniej istotnie utrudniał realizację nowych inwestycji.

Co prawda projekt nowelizacji Ustawy nie przewiduje usunięcia z niej „zasady 10H”, natomiast planowane jest uzupełnienie aktu prawnego o przepisy dające prawo gminom decydowania o wyznaczaniu lokalizacji elektrowni wiatrowych w ramach lokalnej procedury planistycznej.

Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego (dalej: „MPZP”) będzie mógł określać inną (niż wynikająca z „zasady 10H”) odległość od budynku mieszkalnego, biorąc pod uwagę zasięg oddziaływań elektrowni wiatrowej. Jednak z zastrzeżeniem, że po wprowadzeniu ustawy nowelizującej minimalna odległość nowych inwestycji od lądowych elektrowni wiatrowych wynosić ma co najmniej 500 m.

Po wprowadzeniu Ustawy nowe farmy wiatrowe nadal będą mogły powstawać jedynie na podstawie MPZP. Natomiast obowiązek sporządzenia MPZP lub jego zmiany na potrzeby przedmiotowej inwestycji będzie dotyczył jedynie obszaru prognozowanego oddziaływania elektrowni wiatrowej, podczas gdy Ustawa w aktualnym brzmieniu nakłada obowiązek sporządzenia MPZP dla całego obszaru wyznaczonego zgodnie z „zasadą 10H”, czyli dla obszaru w promieniu wyznaczonym przez dziesięciokrotność całkowitej wysokości projektowanej elektrowni wiatrowej.

Ponadto, projekt zakłada, że prognoza oddziaływań będzie musiała być uzgodniona z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska.

Zgodnie za treścią nowelizacji, jeżeli elektrownia wiatrowa już istnieje, gminy będą uprawnione do udzielania pozwoleń na budowę w jej pobliżu budynków mieszkalnych, z zachowaniem minimalnej odległości 500 m (bądź większej, wynikającej z przyjętych przez daną gminę stref ochronnych w MPZP). Powyższe będzie miało zastosowanie również co do form ochrony przyrody. Warunkiem wprowadzenia przez gminy odstępstwa od „zasady 10H” będzie konieczność przeprowadzenia konsultacji publicznych.

Nowelizacja Ustawy będzie miała realny wpływ na funkcjonowanie zarówno przedsiębiorców z branży OZE, inwestorów z sektora nieruchomości, jak i na działalność samorządów.

Energia wiatrowa jest obecnie jednym z najtańszych źródeł energii elektrycznej w Polsce. W ocenie Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej zapotrzebowanie na „bezemisyjną”, atrakcyjną cenowo energię elektryczną systematycznie rośnie. Zakłady przemysłowe działające w Polsce coraz częściej chcą budować swoją przewagę konkurencyjną w oparciu o energię z OZE, kupując ją bezpośrednio od wytwórcy, wykorzystują formuły umów o charakterze PPA („Power Purchase Agreement”).

Z najnowszych badań Ministerstwa Klimatu i Środowiska wynika, że Polacy mają pozytywny stosunek wobec rozwoju energetyki wiatrowej w Polsce. Zgodnie z przeprowadzonymi w listopadzie 2020 r. badaniami 85 proc. respondentów opowiada się za rozwojem energetyki wiatrowej na lądzie. Są oczywiście lokalne społeczności, które nie zgadzają się na instalację elektrowni wiatrowych na terenie gminy. Z tego powodu w ostatnich latach występowało w Polsce wiele konfliktów na linii samorząd - mieszkańcy - inwestor.

Nowelizacja Ustawy ma na celu z jednej strony uwzględniać ochronę osób, które nie zgadzają się na instalację wiatraków blisko ich miejsca zamieszkania, a z drugiej również dać impuls do dalszego rozwoju odnawialnych źródeł energii – elektrowni wiatrowych oraz umożliwić wielu zainteresowanym gminom stworzenie warunków dla inwestycji w OZE na ich terenie.